کیف پول ارز دیجیتال چیست و چگونه کار می‌کند؟

#تاج کوین

#tajcoin.org

کیف پول ارز دیجیتال نرم‌افزار یا سخت‌افزاری است که به کاربران اجازه می‌دهد دارایی‌های ارز دیجیتال خود را مدیریت کنند. عملکردهای مختلف ازجمله دریافت، ارسال، ذخیره، نگه‌داری و سهام‌گذاری برخی از کارکردهای کیف پول‌های دیجیتالی هستند.

تعدادی از این کیف پول‌ها را می‌توانید به‌‌‌رایگان در قالب نرم‌افزار یا افزونه مرورگر روی موبایل یا کامپیوتر خود نصب کنید. برخی دیگر نیز در قالب سخت‌افزار و دستگاه‌های فیزیکی کوچکی شبیه به فلش مموری در بازار موجودند و باید آن‌ها را از فروشگاه‌های معتبر بخرید.

کیف پول‌های ارز دیجیتال واسطه شما و شبکه‌های بلاک چینی هستند و درخواست‌ها یا تراکنش‌هایتان را در قالب کدهای رمزنگاری‌شده به شبکه ارسال می‌کنند تا ناظران و حسابرسان شبکه آن‌ها را بررسی کنند. برای ارسال تراکنش، فقط کافی است آدرس کیف پول طرف مقابل را به‌همراه مبلغ تراکنش وارد و سپس تراکنش را با کلید خصوصی‌تان امضا کنید.

آدرس کیف پول چیست؟ کلید عمومی و خصوصی چه نقشی دارند؟

با هر کیف پولی که ایجاد می‌کنید، درواقع دو رشته بلند متنی منحصربه‌فرد می‌سازید که دو کلید شما برای استفاده از کیف پول هستند: یکی کلید عمومی (Public Key) و دیگری کلید خصوصی (Private Key).

دو رشته متنی کلید عمومی و کلید خصوصی از اعداد و حروف کوچک‌وبزرگ انگلیسی ساخته شده‌اند که با مشارکت هم دسترسی شما را به دارایی‌هایتان امکان‌پذیر می‌کنند. همان‌طور‌که از اسمشان پیداست، کلید عمومی را می‌توانید با همه به‌اشتراک بگذارید؛ اما کلید خصوصی یکی از اطلاعات شخصی خودتان محسوب می‌شود.

تشبیه ساده‌ای که به‌خوبی کارکرد این دو کلید را توصیف می‌کند، مقایسه آن‌ها با آدرس ایمیل و گذرواژه ایمیل شماست. کلید عمومی کاری شبیه به آدرس ایمیلتان انجام می‌دهد که آن را با هر فردی می‌توانید به‌اشتراک بگذارید تا ایمیل‌های جدید (کوین‌های جدید) دریافت کنید. بی‌شک گذرواژه ایمیلتان (کلید خصوصی) را احتمالاً به نزدیک‌ترین دوستتان هم نمی‌دهید؛ زیرا تنها راه دسترسی شما به محتویات ایمیل (کیف پولتان) است

.عبارات بازیابی (Mnemonic Phrase)

برای دریافت کلید خصوصی، در اغلب کیف پول‌ها به‌جای یک رشته طولانی و پیچیده از اعداد و حروف، عبارتی ۱۲ تا ۲۴کلمه‌ای با عنوان «عبارت بازیابی» (Mnemonic Phrase یا Seed Phrase) دریافت می‌کنید که همان شاه‌کلید طلایی دسترسی شماست و باید در حفظ آن بسیار کوشا باشید!

نمونه‌ای از عبارت بازیابی ۲۴کلمه‌ای

راهکارهایی مثل بک‌آپ‌گرفتن یا یادداشت‌کردن کلید خصوصی یا کلمات بازیابی روی چند برگه کاغذ مختلف و نگه‌داری آن‌ها در مکان‌های شخصی و ایمن یا حتی حکاکی آن‌ها روی قطعات فلزی برای ماندگاری بیشتر، همگی روش‌هایی پیشنهادشده برای حفاظت از کلیدهای خصوصی هستند.

کیف پول‌ها برای دریافت کلید عمومی نیز کارتان را راحت می‌کنند و رشته خلاصه‌تری از اعداد و حروف را با عنوان «آدرس کیف پول» در‌اختیارتان قرار می‌دهند. در تصویر زیر، تفاوت بین کلید عمومی و آدرس کیف پول را مشاهده می‌کنید.

برای اینکه آدرس کیف پولتان را با هدف دریافت کوین به فرد دیگری بدهید، معمولاً باید به کیف پولتان مراجعه و روی گزینه «دریافت» (Receive) کلیک کنید تا آدرس کیف پول به شما نشان داده شود.

البته نگران نباشید؛ زیرا به حفظ‌کردن ترتیب حروف و ارقام این رشته نسبتاً بلند نیازی ندارید و فقط کافی است آن را کپی کنید. بعضی از کیف پول‌ها آدرس را در قالب کد QR هم به شما ارائه می‌کنند که کار ارسال را در حد اسکن کُد آسان می‌کند.

کیف پول‌ موبایلی:

نرم‌افزاری برای گوشی‌ هوشمند است و می‌توان آن را پرکاربردترین نوع کیف پول دانست؛ چراکه گوشی هوشمندتان احتمالاً همیشه در جیبتان است و دسترسی سریع و همیشگی شما به دارایی‌هایتان را مهیا می‌کند. برای نمونه، اپلیکیشن‌هایی مانند تراست والت (Trust Wallet) و مای‌اتروالت (MyEtherWallet) که برای سیستم‌عامل‌های اندروید و iOS عرضه شده‌اند‌، برخی از کیف پول‌های موبایلی هستند. همچنین، کیف پول‌های پرطرفداری مانند اتمیک والت (Atomic Wallet) و متامسک (Metamask) و کوینومی (Coinomi) نسخه‌هایی برای گوشی‌های هوشمند عرضه کرده‌اند.

کیف پول دسکتاپی:

این کیف‌ پول‌ نرم‌افزاری روی کامپیوترهای شخصی و سیستم‌عامل‌های ویندوز و لینوکس و مک نصب می‌شود و کاربرد فراوانی دارد. یکی از کیف پول‌های دسکتاپ مشهور که هم‌زمان از ده‌ها دارایی‌ دیجیتال پشتیبانی می‌کند، کیف پول اکسودوس (Exodus) است. کیف پول‌های دسکتاپی کوینومی و اتمیک و گواردا (Guarda) نیز از کیف‌ پول‌های محبوب در میان کاربران هستند.

کیف پول‌ تحت‌وب:

این نوع کیف پول را می‌توان دسترس‌پذیرترین و راحت‌ترین کیف پول ارز دیجیتال دانست؛ زیرا با هر مرورگر اینترنتی و در هر دستگاهی دردسترس است. بااین‌همه، تعامل این کیف پول‌ها با سرورهای اینترنتی باعث می‌شود که برای هکرها هم دسترس‌پذیرتر باشند و در میان انواع مختلف کیف پول، در رتبه اول بیشترین ریسک هک‌ یا مسدود‌شدن جای بگیرند. کیف پول بلاک چین (Blockchain.com) یکی از کیف پول‌های تحت‌وب مشهوری است که از کوین‌هایی همچون بیت کوین، بیت کوین کش، اتریوم و استلار پشتیبانی می‌کند. کیف پول‌های تراست والت و مای‌اتروالت و پکس‌فول (Paxful) نیز به کاربران خود اجازه می‌دهند تا از نسخه وب استفاده کنند.

افزونه مرورگر:

یکی از انواع پرطرفدار کیف‌ پول‌ است که در قالب افزونه (Extension) مرورگر شما را به مرورگر بلاک چین تبدیل می‌کند. شاخص‌ترین کاربرد این کیف پول‌ها امکان تعامل با پلتفرم‌های غیرمتمرکز و مبتنی‌بر وب ۳.۰ است. با‌توجه‌به اتصال دائمی افزونه‌ها به اینترنت و مرورگرهای اینترنتی، امکان هک و حمله سایبری به کیف پول‌های افزونه مرورگر هم زیاد است. در‌حال‌حاضر، یکی از کیف پول‌های مشهور و پرکاربرد افزونه مرورگر، متامسک است که هم‌زمان از چندین بلاک چین و ده‌ها توکن مختلف پشتیبانی می‌کند. افزونه‌های مرورگر مای‌اتروالت و گواردا هم در‌دسترس کاربران این کیف پول‌ها قرار دارند.

کیف پول‌ سخت‌افزاری:

دستگاهی کوچک و بسیار ایمن‌ است که بدون اتصال به اینترنت، با استفاده از چند لایه محافظتی، راه را بر هک و حمله‌های سایبری می‌بندد. کیف پول‌ سخت‌افزاری برخلاف دیگر انواع کیف پول که پیش‌تر معرفی کردیم، رایگان نیست و در‌حال‌حاضر (زمستان۱۴۰۱)، برای تهیه آن‌ باید بین حدود ۲ تا ۸میلیون تومان هزینه پرداخت کنید. با پرداخت این هزینه تا حد زیادی می‌توانید از امنیت دارایی‌هایتان آسوده‌خاطر باشید؛ زیرا کلیدهای خصوصی این کیف پول‌ هرگز از دستگاه خارج نمی‌شوند و بدین‌ترتیب، هیچ فردی جز شما به دارایی‌هایتان دسترسی نخواهد داشت. ناگفته نماند کار با کیف پول‌ سخت‌افزاری به‌‌دلیل آنلاین‌نبودن و لایه‌های مختلف محافظتی آن‌ها اندکی پیچیده و زمان‌بَر است و اگر روزانه با معاملات دارایی‌های دیجیتال سروکار دارید، شاید بهتر است از کیف پول‌ آنلاین استفاده کنید. کیف پول‌های لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) ازجمله کیف پول‌های سخت‌افزاری مشهور ارز دیجیتال هستند.

کیف پول کاغذی:

این کیف پول را به‌سادگی و با پرینت‌گرفتن کد QR کلید خصوصی (عبارت بازیابی) روی برگه کاغذ می‌توان ایجاد کرد. نکته دیگر اینکه کیف پول کاغذی نیز آفلاین محسوب می‌شود و در گذشته، یکی از روش‌های پرطرفدار تضمین ایمنی دارایی‌های دیجیتال بود. بااین‌حال، از‌آن‌جا‌که امکان مخدوش‌شدن یا از‌بین‌رفتن برگه‌های کاغذ بسیار بیشتر از دستگاه‌های سخت‌افزاری است، در‌حال‌حاضر می‌توان گفت استفاده از کیف پول کاغذی تقریباً منسوخ شده است. با‌این‌همه، اگر هنوز‌هم این روش را برای ذخیره دارایی‌هایتان مناسب می‌دانید، به وب‌سایت‌های ویژه ایجاد کیف پول کاغذی مثل «بیت‌ادرس» (BitAddress) می‌توانید مراجعه کنید که مخصوص ایجاد کیف پول کاغذی بیت کوین هستند.

چه کیف پولی انتخاب کنیم؟

کیف پول‌ها انواع متنوعی دارند و شاید انتخاب مناسب‌ترین و بهترین کیف پول ارز دیجیتال از بین ده‌ها گزینه موجود اندکی دشوار به‌نظر برسد. از‌آن‌جاکه هر کیف پولی ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارد، با قطعیت بهترین کیف پول را نمی‌توانید انتخاب کنید؛ بلکه ابتدا باید نیازها و هدف‌های خود را مشخص کنید و سپس، متناسب با انتظاراتتان از کیف پول دست به انتخاب بزنید.

البته در مقاله بهترین کیف پول‌های ارز دیجیتال به بررسی برترین گزینه‌ها پرداختیم و پیشنهاد می‌کنیم بعد از خواندن این مطلب آموزشی و آشنایی جامع با کیف پول‌ها، به سراغ مقاله زیر نیز بروید.

بیشتر بخوانید: بهترین کیف پول‌ های ارز دیجیتال در سال ۲۰۲۳

اغراق نیست اگر بگوییم مهم‌ترین معیار برای انتخاب کیف پول باید میزان امنیت و اعتبار آن باشد. همان‌طور‌که پیش‌تر اشاره کردیم، ایمن‌ترین کیف پول‌های ارز دیجیتال، خصوصاً برای نگه‌داری بلندمدت و هودل (Hodl)، کیف پول‌های سخت‌افزاری هستند.

اگر هنوز در ابتدای راه هستید یا به هزینه‌کردن برای تهیه کیف پول تمایلی ندارید، باز‌هم باید معیارهای ایمنی همچون دریافت کلید خصوصی را در کیف پول‌های آنلاین مدنظرتان ارزیابی کنید. کیف پولی را انتخاب کنید که علاوه‌بر عبارت بازیابی، لایه‌های امنیتی مختلفی از‌جمله احراز هویت دوعاملی و پین‌کُد داشته باشد. همچنین، درباره اعتبار کیف پول و سابقه تیم توسعه‌دهنده تحقیق کنید.

نکات مهم در زمان انتخاب یک کیف پول ارز دیجیتال

درادامه، به نکات مهمی اشاره می‌کنیم که هنگام انتخاب و تهیه کیف پول باید در نظر بگیرید:

• کوین‌های پشتیبانی‌شده: برخی از کیف پول‌ها تک‌ارزی هستند و برخی دیگر از ده‌ها کوین و توکن مختلف پشتیبانی می‌کنند.
• خدمات مختلف: اگر قصد دارید از سرویس‌های سهام‌گذاری یا کسب سود در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز استفاده کنید، حتماً وضعیت ارائه خدمات جانبی کیف پول مانند امکان سهام‌گذاری توکن‌ها یا اتصال به پلتفرم‌های دیفای را هم بررسی کنید.
• دسترس‌پذیری: اگر قصد دارید روزانه ترید کنید، بهتر است با کیف پولی آنلاین و دسترس‌پذیرتر کار کنید. به‌ تناسب تعداد دفعاتی که از کیف پول استفاده می‌کنید، راحتی اتصال آن به شبکه را در نظر بگیرید.
• رابط کاربری: اگر به‌تازگی وارد فضای ارزهای دیجیتال شده‌اید، احتمالاً به کار با کیف پول‌های پیچیده‌تر تمایل چندانی ندارید. با اندکی جست‌وجو در گوگل می‌توانید کیف پول‌هایی را انتخاب کنید که رابط کاربری ساده‌تر و دوستانه‌تری دارند.
• اصالت اپلیکیشن‌: مطمئن شوید که از اپلیکیشن‌های کم‌مخاطب دور می‌مانید. حتماً کیف پول را از وب‌سایت رسمی آن دانلود و نصب کنید و مراقب اپلیکیشن‌ها و افزونه‌های جعلی باشید.
• پیام‌های کلاهبرداری: هرگز اطلاعات حساس کیف پولتان مانند عبارت بازیابی یا گذرواژه یا پین‌کُد را با هیچ‌کس حتی تیم پشتیبانی کیف پول به‌اشتراک نگذارید. به‌عبارت‌دیگر، هر پیام یا ایمیلی که مبنی‌بر به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات خصوصی کیف پولتان دریافت کردید (حتی در کیف پول‌های امانی)، بی‌شک جعلی و کلاه‌برداری است.
• محافظت از دستگاه: کیف پول‌هایتان را به‌روز نگه دارید و مطمئن شوید که فایروال و آنتی‌ویروس‌های دستگاهتان هم به‌روز هستند. همچنین، تا‌حدممکن از دستگاه‌های غیرشخصی مانند کامپیوتر مشترک استفاده نکنید.

در‌ادامه، دو نمونه از کیف پول‌های نرم‌افزاری معتبر و برتر را به‌اختصار مرور می‌کنیم. شما می‌توانید این دو کیف پول را جزو اولویت‌هایتان برای انتخاب قرار دهید.