ایردراپ چیست؟
ایردراپ (Airdrop) چیست؟ ارز دیجیتال رایگان دریافت کنید
بارها تاکید کردیم که وعده ارز دیجیتال رایگان احتمالا با هدف کلاهبرداری داده میشود؛ اما داستان ایردراپ متفاوت است. در ایردراپها رمزارز رایگان بین کاربران توزیع میشود، اما این کار با اهدافی مشخص و معمولا پس از انجام دادن یک سری وظایف خاص توسط کاربر صورت میگیرد. در این مقاله میخواهیم به سوالات شکلگرفته در ذهن شما در مورد Airdrop پاسخ دهیم. سوالاتی از قبیل ایردراپ چیست؟ چگونه کار میکند؟ انواع Airdropها چه هستند؟ چگونه ایردراپهای معتبر را تشخیص دهیم؟ چگونه میتوان از راه Airdrop کسب درآمد کرد؟ مزایا و معایب ایردراپ چیست؟ شرایط و قوانین شرکت در ایردراپ ها چه هستند؟
ایردراپ چیست؟
ایردراپ به روشی گفته میشود که در مواقع بحران، اقلام ضروری از هواپیما برای مردم فرستاده میشود. Airdrop در کریپتو به معنی توزیع یا اهدای رایگان توکن به عنوان پاداش است. ایردراپها معمولا با اهداف بازاریابی و تبلیغاتی برگزار میشوند و فعالان حوزه بلاکچین و رمزارز را با یک پروژه آشنا میکنند. همچنین از Airdrop برای ارائه پاداش به کاربران وفادار نیز استفاده میشود.
برخی کلاهبرداران کریپتویی، با هدف ایردارپ قصد هک کاربران را دارند. بدین صورت که مقادیر بسیار کمی بیت کوین یا دیگر ارزهای رمزنگاری شده را برای کاربران ارسال میکنند و به محض اینکه کاربر آن مقادیر را به فرد دیگری ارسال کرد، هویت او را شناسایی میکنند. این روش با نام حمله داستینگ (Dusting) شناخته میشود. کاربران همیشه باید در برابر واریزهای ناخواسته در کیف پولهای خود هوشیار باشند.
همچنین هر زمان که بحث ایردراپ یک پروژه داغ میشود، تا دلتان بخواهد وبسایت و اکانت فیک در شبکههای اجتماعی ایجاد میشوند که کاربران را دعوت به دریافت ایردراپ میکنند. به محض طی کردن دستورالعمل مورد نظر آنها، کیف پول کاربر خالی میشود. بنابراین ایردراپها را همیشه باید از مراجع رسمی و معتبر دنبال کنید.
ایردراپها انواع مختلفی دارند که هر کدام اهداف متفاوتی را دنبال میکنند. برای دریافت بعضی ایردراپها کارهای سادهای مثل دنبال کردن شبکههای اجتماعی و بازنشر مطالب باید انجام شود. این رویکرد با نام اسمارت دراپ شناخته میشود. هدف آن کاملا تبلیغاتی است و در گذشته بیشتر استفاده میشد. رویکرد جدیدتر که به نام Retrodrop یا Retroactive Airdrop مرسوم شده است، مورد استفاده پروژههایی است که هنوز در مرحله تستنت هستند یا راهاندازی شدهاند اما توکن ندارند. کاربرانی که در این مراحل در پروژهها مشارکت میکنند، به عنوان کاربر وفادار یا اولیه شناخته میشوند و در زمان لانچ توکن پروژه، آن را به عنوان پاداش دریافت میکنند.
قبل از پرداختن به ادامه مقاله بهتر است بدانید که ما در مجموعه میهن بلاکچین، در یک سری مقالات به معرفی ایردراپها میپردازیم. این ایردراپها از اعتبار بیشتری برخوردار هستند و برای شرکت در بعضی از آنها مدت زمان محدودی فرصت وجود دارد، اما بعضی دیگر محدودیت زمانی مشخصی ندارند.
بررسی انواع روش ایردراپ و اهداف آنها
همانطور که گفتیم،ایردراپها به شیوههای مختلف برگزار میشوند که هر کدام به دنیال تحقق هدفی خاص هستند. در این قسمت میخواهیم اهداف مختلف و انواع روشهای ایردراپ را بررسی کنیم.
۱. اطلاع رسانی
یکی از مهمترین نقشهای ایردراپها، اطلاع رسانی است. پروژه ها با اهدای رایگان توکن خود قصد شناساندن آن را به تعداد زیادی از کاربران دارند. در سال ۲۰۱۸ که ارزش ICOها به بیش از ۷ میلیارد دلار رسید، بخش اصلی این جذب سرمایه به چند پروژه انگشتشمار تعلق گرفت. بسیاری از پروژه در جلب توجه کاربران ناموفق بودند.
برخی پروژهها به جای برگزاری عرضه اولیه و هزینه برای تبلیغات آن، ترجیح دادند معادل آن هزینه توکنشان را بین کاربران به صورت رایگان توزیع کنند. به این صورت افراد به صورت خودکار در آنها سرمایه گذاری میکردند، درباره پروژه تحقیقات بیشتری میکردند، با دیگران در مورد آن صحبت میکردند و به این صورت اطلاعرسانی خوبی در مورد پروژه انجام میشد.
۲. شناخت کاربران
در مدل دیگر ایردراپها، شما معمولا با فرمی مواجه میشوید که باید اطلاعاتی را در آن وارد کنید. هدف از پر کردن چنین فرمی این است که کمپانی اطلاعات بیشتری از کاربرانش دریافت کند؛ اطلاعاتی که میتواند به آنها کمک کند تا راه حل متمرکزتر و دقیقتری در رابطه با مارکتینگ پروژهشان پیدا کنند.
۳. جذب سرمایه
ممکن است یک پروژه با هدف جذب سرمایه Airdrop انجام دهد. آنها به جای فروش بخش از توکنها، تعدادی از آنها را به صورت رایگان بین کاربران توزیع میکنند. در صورت بالا رفتن توجه به پروژه، تقاضا برای آن افزایش یافته و منجر به رشد قیمت توکن میشود. به این ترتیب ارزش آن بخش از توکنها که در اختیار تیم پروژه است، افزایش مییابد. ایردراپ پروژه EOS، یک نمونه موفق در جذب سرمایه است.
۴. هدیه به کاربران وفادار
وفاداری در کاربران کریپتو، چیز کمیابی است. کاربران میخواهند تا جای ممکن پول بیشتری به دست آورند؛ به سراغ توکنهای جدید میروند و به محض کسب سود، آنها را میفروشند. برخی از پروژهها در صورت هولد کردن توکن خود پروژه یا یک پروژه دیگر یا عضو بودن در باشگاه مشتریان یا بخش VIP، همان توکن یا رمزارزی دیگر را به کاربران ایردراپ میکنند. ایردراپ Apecoin به اعضای باشگاه میمون کسل یا ایردراپ توکن FLR به هولدرهای XRP را میتوان برای این دسته مثال زد.
۵. توزیع وسیعتر رمز ارز
یکی از بدترین اتفاقاتی که میتواند در ICO بیافتد، خرید تعداد زیادی از توکنها توسط نهنگها است. مثلا در عرضه اولیه توکن بت (BAT)، تنها ۵ اکانت بیش از ۵۰ درصد توکنها را در اختیار گرفتند. این موضوع با ایده اصلی ارزهای رمزنگاریشده یعنی غیرمتمرکز بودن، کاملا در تضاد است. پروژههایی که توزیع غیرمتمرکز توکنشان برایشان اولویت دارد، با طراحی مکانیزمی آن را بین تعداد زیادی از کاربران توزیع میکنند
۶. هارد فورکها
یکی دیگر از مواقع وقوع Airdrop، اجرای هاردفورک است. وقتی قرار است تغییری بزرگ در یک بلاک از بلاکچین یک پروژه رخ دهد و بخش قابل توجهی با آن مخالف هستند، هاردفورک رخ میدهد و از آن بلاک به بعد دو زنجیره مختلف، دو تیم توسعهدهنده مختلف و دو توکن متفاوت خواهیم داشت. تیم جدید، توکن جدید را به میزان دارایی کاربران در زنجیره قبلی، به آنها ایردراپ میکند.
۷. تستنت
این روش اخیرا بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد. بسیاری از پروژهها و شبکههایی که در فاز توسعه هستند و هنوز میننت یا شبکه اصلی آنها راهاندازی نشده است، از کاربران دعوت میکنند تا در شبکه تستنت آنها فعالیت کنند. کاربر باید کیف پول مورد نظر پروژه را نصب و شبکه تستی آنها را به کیف پولش اضافه کند. سپس از امکانات پروژه مذکور با فعالیتهای مختلفی نظیر سواپکردن در دکسها یا بریجکردن استفاده کند. پس از راهاندازی میننت، پروژه تعدادی توکن را برای کیف پولهای فعال در تستنت ایردراپ میکند.
نکته قابل ذکر در مورد این نوع ایردراپها این است که در مواردی هیچگونه اعلام رسمی صورت نمیگیرد، اما گمانهزنیهایی مبنی بر احتمال ایردراپ توکن پروژه پس از راهاندازی شبکه اصلی وجود دارد. بنابراین ارزشش را دارد تا با صرف کمی وقت فعالیتهایی در تستنت انجام دهیم تا در صورت وقوع ایردراپ واجد شرایط دریافت آن باشیم. سود حاصل از این مدل ایردراپ معمولا قابل توجه است. ایردراپ احتمالی Scroll یک نمونه از این دسته است.
۸. مشارکت در اکوسیستم
آخرین موردی که به آن اشاره خواهیم کرد، مربوط به پروژههایی است که شبکه اصلی آنها لانچ شده است اما هنوز توکن ندارند. این پروژهها معمولا در زمانی که میخواهند وارد فاز تمرکززدایی شوند، توکن حاکمیتی خود را لانچ و آن را بین کاربران توزیع میکنند. برای دریافت توکن معمولا شرایطی خاص تعریف میشود و کاربرانی که مطابق با آن شرایط در اکوسیستم پروژه مشارکت داشته باشند، Airdrop را دریافت میکنند.
در این دسته هم معمولا اطلاعرسانی قبلی در مورد Airdrop انجام نمیشود و بر مبنای حدس و گمان باید پیش رفت. ایردراپ آربیتروم که برگزار شد و ایردراپ احتمالی Layerzero و zkSync در این دسته قرار میگیرند.
چگونه در دام کلاهبرداری ایردراپ نیفتیم؟
برخی پروژه های کلاهبردار با حقه ایردراپ و اهدای رایگان توکن، سفره کلاهبرداری را برای کاربران پهن میکنند. کلاهبرداران به راحتی از افراد ساده لوح و ناآگاه سرمایه زیادی جذب میکنند. در ادامه به چند مورد از روشهای کلاهبرداری ایردراپ اشاره میکنیم.
۱. ایردراپ های پامپ و دامپی
این نوع کلاهبرداریها به این صورت است که ابتدا قیمت توکن را دستکاری میکنند و پس از ایردراپ توکن و عرضه آن در صرافیها و افزایش تقلبی قیمت آن، مدیران این پروژه ناپدید می شوند. در این روش به صورت زیر کار میکنند:
- توسط پستهای مکرر در صفحات اجتماعی، هایپ کوتاه مدت ایجاد میکنند.
- همین که سود افزایش یافت، ارزش توکنها بالا میرود.
- پس از آنکه ایردراپ انجام شد و زمانی که توکنها در صرافیها قرار گرفت، توسعهدهندگان سریعا تمام ارزها را با سود بسیار زیاد دامپ میکنند (میفروشند).
- به محض این که پروسه دامپ کردن تمام شد، توسعه دهندگان از صحنه روزگار محو میشوند و پروژه به فراموشی سپرده میشود.
یکی از بهترین نمونههای این نوع کلاهبرداری، پروژه EDOGE یا اتردوج است
اتر دوج (EDOGE) روی بلاک چین اتریوم ایجاد شده بود. توسعه دهندگان با ایردراپ کردن ۵ میلیون توکن، همهمه زیادی ایجاد کردند. به محض این که این توکن وارد صرافیها شد (حدود ۲۴ اکتبر ۲۰۱۷)، آنها تمام ارزهای خود را فروختند. همانطور که در نمودار بالا میبینید، قیمت این توکنها به شدت ریزش کرد و توسعه دهندگان ناپدید شدند و پروژه را رها کردند.
چگونه میتوانیم یک ایردراپ پامپ و دامپی را تشخیص دهیم؟ ابتدا شما باید سایت پروژه را نگاه کنید و به دنبال اعضای تیم آن بگردید. بررسی کنید که آنها قبلا چکار کردهاند و پروژههای قبلی خود را چگونه مدیریت کردند. پس از آن، شما باید وایت پیپر آنها را بخوانید. ببینید پروژه چکار میکند و آیا ارزش واقعی تولید میکند یا خیر. یک توکن بدون کاربرد، هیچ ارزشی ندارد.
۲. کلاهبرداری کلید خصوصی
این یک کلاهبرداری بسیار ساده است و بارها و بارها اتفاق میافتد. برخی ایردراپهای کلاهبردار، برای پُر کردن فرم از شما کلید خصوصی میخواهند. هرگز کلیدهای خصوصی خود را به اشتراک نگذارید. هیچکدام از طرحهای قانونی ایردراپ از شما کلید خصوصی را درخواست نمیکنند. این ایردراپها صرفا کلید عمومی را از شما میخواهند. اگر کسی کلید خصوصی شما را درخواست کرد، مطمئن باشید که میخواهد از شما کلاهبرداری کند.
۳. سرقت اطلاعات
این نوع کلاهبرداری تاکنون یکی از رایجترین انواع کلاهبرداری ایردراپ بوده است. از آنجایی که بیشتر ایردراپها به برخی اطلاعات خصوصی شما مثل ایمیل، آی دی تلگرام، توییتر و غیره دسترسی دارند، میتوانند تمام این اطلاعات را جمع کنند و به دیگران به منظور اسپم کردن محتوای تبلیغاتی، بفروشند. در این نوع کلاهبرداری، معمولا کلاهبرداران کاربران را فریب میدهند تا اطلاعاتی نظیر اطلاعات شبکههای اجتماعی، آدرس ایمیل و آدرس کیف پول خود را ارائه دهند. سپس این اطلاعات به اشخاص ثالث فروخته میشود.
آنها حتی میتوانند پا را فراتر گذاشته و شما را مورد حمله فیشینگ قرار دهند. پس بسیار مراقب باشید. هرگز پسورد ایمیل خود و یا هر گونه اطلاعات حساس را به آنها ندهید. برای جلوگیری از سرقت اطلاعات، حتما تحقیقات خود را انجام دهید. باید بدانید که پروژه معتبر است یا خیر.
۴. طعمه و سوییچ
در این نوع کلاهبرداری، کلاهبردار عمدتا به دنبال ریفرال (لینک ارجاع) است. کلاهبردار در این شیوه شما را فریب میدهد تا به ایردراپ مورد نظر اعتماد کنید، اما واقعیت این است که پس از پر کردن فرم موجود در سایت، اطلاعات شما در ثبت یک حساب نامشخص مورد استفاده قرار میگیرد. بدین ترتیب، کلاهبردار با کشاندن شما به طرح کلاهبرداری خود، سود ریفرال دریافت میکند.
با این که عضویت در آنها هیچ سرمایهای نمیخواهد، اما ذهن و زمان شما را تلف میکند. اگر یک پروژه ایردراپی میخواهد که در دیگر پروژههای Airdrop دیگر نیز ثبت نام کنید و یا در گروههای صفحات اجتماعی عضو شوید، بدانید که پروژه درستی نیست.
یکی از بزرگترین کلاهبردایها به این روش، مربوط به ایردراپ اومیسگو است. این شرکت برنامه ریزی کرده بود تا در ماه سپتامبر ۲۰۱۷ (شهریور ۹۶)، توکن های خود به اسم OMG را ایردراپ کند، اما به دلایلی آن را به تعویق انداخت. کمپین ایردراپ در توییتر، تلگرام و فوروم های ارزهای دیجیتال مشهور شد و کلاهبرداران نیز از محبوبیت آن به نفع خود استفاده کردند. آنها حساب توییتر و سایت جعلی برای آن ایجاد کردند تا کاربران را فریب داده و کلید خصوصی آنها را به دست آورند. این موضوع پس از سرقت ۳۰۰ اتر مجموعا به ارزش ۵۶,۷۸۱ دلار شناسایی شد.
چگونه از ایردراپ ها مطلع شویم؟
در بعضی از حالتهای ایردراپ مثل تستنت یا مشارکت در اکوسیستم، هیچ اطلاع قبلی در مورد پروژه وجود ندارد و صرفا بر اساس حدس،گمان و تجربه باید عمل کرد. دنبال کردن شبکههای اجتماعی، وایت پیپر و داکیومنتهای یک پروژه هم میتواند اطلاعات لازم در مورد Airdrop را در اختیار ما قرار دهد. البته قطعا دنبال کردن این همه پروژه کار سختی است و پیدا کردن پروژههای ارزشمند و دارای پتانسیل دانش و تجربه بالایی می خواهد.
وبسایتها و افراد زیادی در شبکههای اجتماعی هستند که کار را برای کاربران راحت میکنند و ایردراپهای معتبر و احتمالی را معرفی میکنند. ما در مقالهای جداگانه بهترین سایتهای معرفی ایردراپ را بررسی کردهایم.
برای دریافت ایردراپ به چه کیف پولی نیاز داریم؟
برای دریافت هر ایردراپ بسته به نوع آن و شبکه پروژه مورد نظر، باید از کیف پول مناسبی استفاده کرد. بیشتر پروژهها روی شبکه اتریوم یا شبکههای سازگار با ماشین مجازی اتریوم ایجاد میشوند. بنابراین برای دریافت آنها باید از کیف پولهایی استفاده کرد که از این شبکهها پشتیبانی میکنند و متامسک یکی از مناسبترین گزینهها است. بعضی از پروژهها که یک شبکه بلاکچینی جدید هستند، کیف پولهای اختصاصی خود را توسعه دادهاند و باید آنها را نصب کرد.
بهتر است یک کیف پول مجزا برای ایردراپها داشته باشید و اصل دارایی خود را در کیف پولی دیگر نگهداری کنید. چرا که برای دریافت ایردراپ پروژههای مختلف، کیف پول خود را به پلتفرمهای زیادی متصل خواهید کرد. در این صورت اگر هر پروژهای دچار مشکل شد، خیالتان راحت است که اصل دارایی شما تهدید نخواهد شد.
توجه داشته باشید که کیف پول صرافی فقط در یک حالت میتواند به کار شما بیاید، آن هم مربوط به توزیع رایگان توکن برای هولدرها است. در این حالت اگر توکن مورد نظر را در کیف پول صرافی خود داشته باشید و آن صرافی از ایردراپ پشتیبانی کند، توکنهای رایگان به شما تعلق میگیرد. در سایر روشها، به هیچ عنوان از آدرس کیف پول صرافی استفاده نکنید.
مزایا و معایب ایردراپها
برگزاری Airdrop میتواند مزایا و معایبی را هم برای تیم پروژه و هم برای کاربران به همراه داشته باشد. بزرگترین نکات مثبتی که توزیع رایگان توکنها برای کاربران و پروژهها دارد عبارتند از:
- جایگزینی برای ICO: راهاندازی کمپین مارکتینگ برای ICO میتواند بسیار هزینهبر باشد و خیلی از پروژهها از عهده آن بر نمیآیند؛ بنابراین رو به ایردراپ میآورند. یک کمپین خوب میتواند باعث رشد قیمت توکن و محبوب شدن پروژه در شبکههای اجتماعی مخصوصا توییتر شود. حتی برخی وبسایتهای بزرگ کریپتو مثل کوین مارکت کپ نیز بخشی اضافه کردهاند که ایردراپهای جدید و نحوه دریافت آنها را لیست میکنند.
- توزیع غیرمتمرکز توکن پروژه: ایردراپ میتواند از تمرکز توکنها در دست نهنگها جلوگیری کند.
- کسب درآمد برای کاربران: افراد میتوانند درآمد خوبی از ایردراپها داشته باشند. مثلا در پروژههایی مثل آپتوس یا آربیتروم، کاربران درآمدهای چند هزار دلاری را هم تجربه کردند.
در کنار این مزایا، باید به نکات منفی Airdropها هم اشاره کنیم. موارد زیادی وجود دارند که کمپین برگزار شده به هیچ عنوان نتوانسته اهدافش را محقق کند و پروژه شکست خورده است. کاربران زیادی هم هستند که از ایردراپها ناراضی هستند، زیرا زمان زیادی گذاشته و پاداش ناچیزی دریافت کردند. در ادامه به مهمترین معایب Airdropها میپردازیم.
- فروش یکجا و ارزان: هدف بیشتر کاربران این است که به محض دریافت توکن رایگان، آن را بفروشند. این قضیه روی اقتصاد و ارزش توکن تاثیر منفی میگذارد.
- تقلب: در مورد کلاهبرداریهای صورت گرفته به طور کامل در مقاله توضیح دادیم.
- اعداد جعلی: ممکن است پروژه تعداد زیادی کاربر و دنبالکننده در شبکههای اجتماعی به دست آورد که هیچکدام وفادار نیستند و پس از دریافت توکن، پروژه را رها کنند. این اعداد میتواند ارزیابیهای پروژه را با مشکل مواجه کند.
- ایردراپهای بیارزش: برخی مواقع، توکنهای ایردراپ شده تقریبا بیارزش هستند و نسبت به زمان و انرژی که کاربران بر روی آنها میگذارند، ارزش چندانی ندارد. این موجب دلسردی و نارضایتی کاربران میشود.
- شانس دریافت پایین: در بسیاری از ایردراپها به خصوص آنها که کارهای سادهای از کاربران میخواهند، تعداد محدودی توکن بین تعداد محدودی از کاربران توزیع میشود.
پرسش و پاسخ
- ایردراپ چیست؟
ایردراپ در دنیای رمز ارزها به معنی توزیع یا اهدای رایگان توکن یا کوین است. - آیا برای دریافت ایردراپ باید هزینه بپردازیم؟
خیر، ایردراپ با عرضه اولیه کوین یا توکن متفاوت است. در ایردراپها، فرآیند توزیع رمز ارز کاملا رایگان بوده و نیازی به پرداخت هزینه نیست. البته در برخی موارد باید هزینه کارمزدهای شبکه برای ثبت تراکنش را پرداخت کرد. - برای دریافت ایردراپ چه اطلاعاتی را باید در اختیار پروژهها قرار دهیم؟
برای دریافت رمز ارزها، به هیچعنوان نیازی به کلید خصوصی نیست و معمولا آدرس کیف پول خود را باید وارد کنیم.
جمع بندی
ایردراپ میتواند یه کمپین بازاریابی و تبلیغاتی موثر برای پروژهها باشد. این کمپین بسته به نوع آن دستاوردهای مختلفی مثل معرفی خدمات و اکوسیستم، جذب کاربر، رشد قیمت توکن، مشخص شدن باگها و غیره برای پروژه دارد. برای دریافت Airdrop در مواقعی باید توکن خاصی را هولد کنیم، در مواردی هم باید وظایفی ساده یا پیچیده را انجام دهیم. برخی از Airdropها هم ممکن است کلاهبرداری باشد و همیشه باید تحقیق کافی را انجام دهیم. در این مقاله پس از پرداختن به این که مفهوم ایردراپ چیست، اهداف مختلف و روشهای برگزاری آن، مزایا و معایب و روشهای کلاهبرداری با Airdrop بررسی شد. آیا تا به حال از ایردراپها کسب سود کردهاید؟