تفاوت توکن و کوین ارز دیجیتال + انواع و استخراج

کوین‌ها، ارزهایی هستند که می‌توانند برای خرید و فروش مورد استفاده قرار گیرند و فقط شیوه‌ای از پرداخت هستند اما توکن‌ها می‌توانند بیانگر سهم یک شرکت باشند، دسترسی به محصول یا خدمتی خاص و بسیاری از کارکردهای دیگر را فراهم کنند.

به گزارش ایمنا واژه کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) از دو عبارت کریپتو (Crypto) به‌معنای رمز و کارنسی (Currency) به معنای ارز تشکیل شده است. رمزارزها به یکی از مهم‌ترین مباحث مالی، اقتصادی و تکنولوژی در دنیا تبدیل شده‌اند. یک کوین یا پول رمزنگاری شده یا رمز ارز نوعی دارایی رمزنگاری شده (هر نوع از ارزهای مجازی) است که بلاک چین مخصوص به خود را دارد بر خلاف توکن که روی بلاک چین‌های سایر رمز ارزها جا به جا می‌شود. و این تفاوت کوین و توکن است.

کوین چیست؟

دیجیتال کوین (Digital Coin) که به اختصار کوین نامیده می‌شود، یک دارایی دیجیتال است که به شبکه بلاک چین خود تعلق دارد. در واقع هر کوین جزئی از شبکه بلاکچین خود از جمله بیت کوین، اتر و لایت کوین است. هر کدام از کوین‌ها بر روی شبکه بلاک چین خود هدف خاصی را دنبال می‌کنند، مانند بلاکچین بیت کوین از ابتدا قصد داشت که نیاز به واسط سوم را در تراکنش‌های مالی از بین ببرد.

توکن چیست؟

توکن ها بر روی یک شبکه بلاک چین که از قبل وجود دارد، ایجاد می‌شوند. در واقع به لطف قراردادهای هوشمند، بسیاری از توکن ها بر روی شبکه اتریوم ساخته می‌شوند. توکن هایی که بر روی این پلتفرم ایجاد می‌شوند به توکن ERC۲۰ مشهور هستند. با این حال، نئو، Waves و Lisk نیز همانند اتریوم، قابلیت میزبانی توکن‌ها را دارند. برای مثال توکن هایی که بر روی پلتفرم نئو ایجاد می‌شوند به توکن های NEP-۵ مشهور می‌باشند.

از آن‌جا که اتریوم بلاک چین مخصوص به خودش را دارد، پس یک کوین است. هم‌چنین، از این مسئله این‌چنین می‌توان نتیجه گرفت که اگر شما کیف پول دیجیتالی داشته باشید که از اتریوم پشتیبانی می‌کند، تمام دارایی‌های که از بلاک چین اتریوم استفاده می‌کنند، از جمله توکن‌های ERC۲۰، با کیف پول شما سازگار هستند.

توکن‌ها چگونه ساخته می‌شوند؟

روی هر پلتفرم بلاک چینی که از قراردادهای هوشمند و زبان‌های برنامه‌نویسی سطح بالا استفاده کند، می‌توان توکن ایجاد کرد. اتریوم در حال حاضر میزبان بیش از ۸۰٪ توکن‌های بازار است و پس از آن بایننس چین (Binance chain)، ایاس، کازماس، تزوس و ترون قرار دارند.

توسعه‌دهندگان برای ایجاد یک توکن باید با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی و استانداردهای ایجاد توکن که تیم یک بلاک چین آن را ارائه می‌کند، قرارداد هوشمند توکن خود را ایجاد کنند و با استفاده از ابزارهای موجود، آن در بلاک چین پیاده‌سازی کنند.

برای مثال، زبان برنامه‌نویسی ساخت توکن (قرارداد هوشمند) در اتریوم سالیدیتی است و استاندارد اصلی اتریوم برای ایجاد توکن ERC-۲۰ نام دارد. ساخت توکن به‌خودیِ خود در کمتر از یک ساعت و با هزینه بسیار کم (کارمزدهای شبکه) انجام می‌شود، اما ایجاد یک توکن نمی‌تواند ارزشمندی آن را تضمین می‌کند.

بسیاری از پروژه‌های ارز دیجیتال ترجیح می‌دهند ابتدا، ارز دیجیتال خود را بر بستر یک بلاکچین دیگر راه‌اندازی کنند و در صورتی که در بازار حضور موفقی داشتند، بلاکچین اختصاصی برای آن بنویسند. بایننس کوین یکی از این پروژه‌ها بود. ارز BNB ابتدا بر بستر ERC۲۰ شروع به فعالیت کرد و سپس، بایننس بلاکچین اختصاصی BEP۲ را برای آن نوشت.

کاربردهای توکن

برای اینکه یک توکن بتواند ارزش جذب کند و مقبولیت به دست بیاورد، باید در یک پروژه کاربردی دخیل باشد و در صرافی‌های معتبر اضافه شود که به هیچ وجه کار ساده‌ای نیست. توکن‌هایی که بتوانند با حضور خود یک نیاز را رفع کنند و خدمات مفیدی ارائه دهند، شانس بیشتری برای حضور در بازار سرمایه دارند.

۱- توکن‌های کاربردی

برای مثال اگر شما از طریق سیستم بلاکچین یک بلیط سینما بخرید، در واقع یک توکن خریداری کرده‌اید. توکن‌های کاربردی، خدمات خاصی را ارائه می‌کنند که فقط در شبکه خودشان قابل استفاده است. برای مثال توکن Vethor که بر بستر بلاکچین Vechain فعالیت می‌کند، به عنوان کارمزد و سوخت شبکه استفاده می‌شود.

۲- توکن‌های امنیتی

بعضی از توکن‌ها به عنوان حق مالکیت فرد بر یک دارایی دیجیتالی یا غیر دیجیتالی استفاده می‌شوند. این دارایی می‌تواند سهام یک شرکت باشد یا سند اشتراک در مالکیت یک خانه. این نوع توکن‌ها در اثر افزایش نگرانی‌های دولت‌ها بر سر نظارت بر دارایی‌ها شکل گرفت. توکن‌های امنیتی (Security Token) که به آن‌ها توکن اوراق بهادار هم گفته می‌شود، حق توزیع دارایی را در اختیار افراد قرار می‌دهد.

۳- توکن‌های معاملاتی

یکی از انواع رایج توکن‌ها، توکن‌های معاملاتی (Transaction Token) است. این توکن‌ها اغلب مانند ارزهای سنتی عمل می‌کنند و برای خرید و فروش کالا و خدمات مناسب هستند. استیبل کوین‌هایی مانند دای (Dai) یا تتر از جمله این توکن‌ها هستند.

۴- توکن حاکمیتی

یکی از مهم‌ترین انواع توکن‌ها، توکن‌های معاملاتی است. داشتن این نوع توکن برای کاربر جهت مشارکت در شبکه حق ایجاد می‌کند. برای مثال رمزارز کامپ (COMP)، رمز ارزی بر بستر اتریوم است که امکان وام دهی را برای کاربران فراهم می‌کند. این توکن، یک پروژه دی فای (DeFi) است که در سال ۲۰۲۰ آغاز به فعالیت کرد.

دسته‌بندی توکن‌ها صرفاً برای آسان‌تر کردن فهم روش کار آن‌ها است و لزوماً هر توکن، در یکی از این دسته‌بندی‌ها قرار نمی‌گیرد یا ممکن است در دو دسته‌بندی تعریف شود.

تفاوت توکن غیرمثلی و مثلی

در اقتصاد، یک کالا (یا پول) در صورتی مثلی یا تعویض‌پذیر (Fungible) تلقی می‌شود که واحدهای آن با یکدیگر قابل‌تعویض باشند و نتوان هیچ‌کدام از آنها را کم‌ارزش‌تر یا با ارزش‌تر از دیگری دانست.

به‌عنوان مثال، بیت کوین، دلار، ریال و به‌طور کلی اسکناس‌ها در دسته دارایی‌های مثلی قرار دارند. یک اسکناس ۱۰,۰۰۰ تومانی نسبت به یک اسکناس ۱۰,۰۰۰ تومانی دیگر از نظر ارزش کاملاً برابر است و هر دو می‌توانند با یکدیگر تعویض شوند و مقدار کالای یکسانی را خریداری کنند. زمانی که یک اسکناس ۱۰,۰۰۰ تومانی به دوست خود قرض می‌دهید، انتظار ندارید که بعداً دقیقاً همان اسکناس را پس بگیرید.

در مقابلِ دارایی‌های مثلی‌، چیزهای غیرمثلی (Non-fungible) قرار دارند که دورتادور ما را فرا گرفته‌اند. به‌طور کلی می‌توان گفت هر چیزی که ابزار مبادله نباشد، غیرمثلی است.

مثلاً لپ‌تاپ شما، تلفن همراه شما و خودروی شما اقلام غیرمثلی هستند. اگر خودروی خود را به دوستتان قرض بدهید تا به مسافرت برود، انتظار دارید دقیقاً همان خودرو را پس بگیرید نه یک خودروی دیگر. برای درک بهتر، بلیط بازی پرسپولیس و استقلال هم غیرمثلی است.

یک توکن غیرمثلی یا NFT، یک دارایی دیجیتال است که کمیاب و منحصربه‌فرد بوده و روی بلاک چین ذخیره و جابه‌جا می‌شود. آیتم‌های بازی‌های کامپیوتری، اقلام کلکسیونی، آثار هنری دیجیتال، بلیط رویدادهای مختلف، نام دامنه‌ها، یک خانه که به‌صورت توکن درآمده و … در دسته توکن‌های غیرمثلی جای می‌گیرند.

در حال حاضر ۹۹٪ توکن‌های بازار مانند تتر و چین لینک مثلی هستند و همه واحدهای آنها از نظر ارزش مشابه و قابل‌تعویض هستند، اما حوزه NFT روزبه‌روز در حال گسترش است و احتمالاً در آینده توکن‌های غیرمثلی بخش بزرگ‌تری از بازار را به خود اختصاص دهند.

کاربرد کوین چیست؟

کوین‌ها همانند پول موجود در کیف و یا حساب بانکی‌تان است. برخی از دیجیتال کوین‌ها تنها به عنوان پول قابل استفاده هستند و کاربرد دیگری ندارند. در مورد توکن ها چنین نیست.

موارد استفاده از کوین‌ها:

• انتقال پول (از آنها برای دارایی قابل ارزش استفاده کنیم)
• سرمایه یا دارایی (می‌توان آنها را به هدف سرمایه‌گذاری نگهداری کرد، مثل طلا)

شما از بیت کوین (به عنوان یک دیجیتال کوین) می‌توانید برای پرداخت کالاها و خدمات در اینترنت و در بسیاری از مکان‌های دنیای واقعی نیز استفاده کنید (در بسیاری از کشورها شما در ازای پرداخت بیت کوین می‌توانید خرید خانه و خودرو و سایر موارد را انجام دهید). همچنین می‌توانید پس از خرید بیت کوین، آن را نگه دارید تا در آینده و با بالا رفتن ارزش آن، از تفاوت قیمت خرید و فروشتان سود ببرید.

به جز استفاده از بیت کوین به عنوان یک ابزار مالی، این ارز دیجیتال استفاده دیگری نخواهد داشت. شما نمی‌توانید صرفاً با نگهداری بیت کوین، بیت کوین‌های بیشتری را به دست آورید (مثل خریداری سهام شرکت که در پایان هر سال به ازای تعداد سهامتان به شما سود تعلق خواهد گرفت و یا مثل نگهداری ارز دیجیتال نئو، که به ازای نگهداری آن، شما ارز دیجیتال دیگری به اسم Gas دریافت خواهید کرد). بیت کوین تنها استفاده به عنوان یک پول دیجیتال را دارد.

می‌توان یک توکن را با یک کوین خریداری کرد، اما برعکس آن امکان پذیر نیست. کوین‌ها به طور مستقل عمل می‌کنند، در حالی که توکن ها تنها برای یک پروژه خاص کاربرد دارند.